Neurologia jest obszerną dziedziną obejmującą szereg schorzeń układu nerwowego. Ważne jest wczesne wykrycie objawów, które mogą wskazywać na zaburzenia neurologiczne. Podstawą diagnozowania w tej dziedzinie jest dokładny wywiad na temat zachowania się zwierzęcia, badanie neurologiczne, badania krwi, badania RTG oraz tomografia komputerowa i rezonans magnetyczny.
Jakie objawy mogą wskazywać na chorobę układu nerwowego?
- nagłe zaburzenia w poruszaniu się zwierzęcia, powłóczenie tylnymi kończynami, „ciągnięcie kończyny”, brak możliwości wstania
- nagła utrata przytomności z rytmicznymi drgawkami i drżeniami całego ciała, bądź poszczególnych jego części
- chodzenie w kółko, parcie na ścianę, stanie w kącie.
- oczopląs
- przekrzywienie głowy, któremu może towarzyszyć brak równowagi i zataczanie się.
Wśród chorób neurologicznych u zwierząt najczęściej pojawiają się: padaczka, dyskopatia, nagłe urazy mózgu, guzy mózgu, zatrucia środkami neurotoksycznymi, syndrom przedsionkowy.
PADACZKA
PRZYCZYNY I WYSTĘPOWANIE
Padaczka jest chorobą, która wywołuje nagłe niekontrolowane wyładowania w obrębie mózgu, na skutek czego następują tzw. ataki padaczkowe.
Typowy atak padaczkowy charakteryzują się:
- drgawkami całego ciała lub jego części
- drżeniem mięśni
- najczęściej występuje utrata świadomości
- ślinieniem
- popuszczaniem moczu i defekacją
- wokalizacją
Padaczka idiopatyczna, czyli taka, której przyczyna jest nieznana jest jednostką chorobową występującą pierwszy raz najczęściej u młodych zwierząt.
Pojawia się ona u wielu ras psów, jednak najczęściej notowana jest u beagli, labradorów, berneńczyków, golden retrieverów. Pierwsze ataki mogą wystąpić już w wieku pół roku. Są one dość wstrząsającym przeżyciem dla właścicieli, dlatego ważne jest uświadomienie ich o przyczynach, leczeniu i postępowaniu z psem mającym ataki. Pies z padaczką może przeżyć wiele szczęśliwych lat przy właściwym leczeniu i pod opieką odpowiedzialnych właścicieli.
Po pojawieniu się pierwszego ataku w psa należy zacząć szukać przyczyny takiego stanu. Wystąpienie ataków padaczkowych u szczeniąt może być przyczyną np. nosówki, hipoglikemii (zbyt niskiego poziomu cukru), bądź urazu (upadki, przyduszenia itd.).
U starszych psów powyżej 5 roku życia podłożem padaczki mogą być guzy mózgu, choroby metaboliczne, niewydolność nerek lub wątroby. Bez względu na wiek powinny być również wykluczone choroby pasożytnicze takie jak: toksoplazmoza, neosporoza.
Zatrucia ołowiem, metaldehydem (popularny środek na ślimaki), środkami fosfoorganicznymi (środki na pchły) a także zatrucie czekoladą (NIE WOLNO PODAWAĆ JEJ PSOM I KOTOM) mogą również prowadzić silnych drgawek.
DIAGNOSTYKA
Aby postawić diagnozę padaczki idiopatycznej, należy wykluczyć pozostałe możliwe przyczyny padaczki.
Można to zrobić wykonując badania krwi, RTG, USG, EKG i badania tomografii komputerowej i rezonanasu magnetycznego.
BADANIA KRWI:
- morfologia
- badanie enzymów wątrobowych : ALAT, ASPT, FA. GGT
- badanie mocznika i kreatyniny, aby ocenić funkcjonowanie nerek
- badanie glukozy (cukrzyca, hypoglikemia)
- badanie elektrolitów takich jak potas, sód, wapń, fosfor
TESTY ENDOKRYNOLOGICZNE
- fT4, TSH, fT3 w celu wyklucznie niedoczynność tarczycy
TESTY SPECYFICZNE:
- w kierunku nosówki
- w kierunku toksoplazmozy, neosporozy
BADANIA OBRAZOWE
- RTG klatki piersiowej i jamy brzusznej
- USG jamy brzusznej
- USG przezciemiączkowe w szczeniąt w celu wykluczenia wodogłowia
- badanie TOMOGRAFII KOMPUTEROWEJ mózgu w celu wykluczenia guzów mózgu, krwawień i obrzęku mózgu w wyniku urazu
- badanie rezonansu magnetycznego w celu dokładnej oceny tkanek mózgowych
LECZENIE:
Leczenie wprowadza się gdy ataki występują częściej niż raz w miesiącu lub jest to seria ataków jeden za drugim. Polega ono na codziennym podawaniu tabletek przciwpadaczkowych według ustalonego dawkowania przez lekarza weterynarii.
Należy pamiętać, że nie wolno przerywać samemu leczenia, ponieważ może to doprowadzić do nasilenia i zwiększenia częstotliwości ataków. Przy braku reakcji na leczenie, lekarz może wprowadzić terapię skojarzoną (np. dwa rodzaje leków) lub zwiększyć dawkę.
W czasie podawania leków należy cały czas monitorować stan psa ( wizyty kontrolne, okresowe badania krwi).
WAŻNE!
Stanem zagrażajacym życiu jest STAN PADACZKOWY : charakteryzuje się on atakiem padaczkowym który trwa powyżej 10 minut lub występuje seryjnie z krótkimi przerwami. Stan taki powoduje silne niedotlenienie mózgu i trwałe uszkodzenie komórek nerwowych.
W takim przypadku należy natychmiast skontaktować się z lekarzem weterynarii, który poda leki uspokajające mające na celu przerwanie ataków a nawet wprowadzenie w stan śpiączki farmakologicznej.
DYSKOPATIA
Przesunięcie jądra miażdżystego zwane dyskopatią lub potocznie porażeniem jamniczym (rasa najbardziej predysponowana) jest częstym schorzeniem neurologicznym występującym u psów najczęściej między 4 a 8 rokiem życia.
Tarczki międzykręgowe (dyski) będące elementem łączącym kręgi są jednocześnie ich „amortyzatorami”. Dyski zbudowane są z dwóch warstw: zewnętrznej, czyli pierścienia włóknistego i wewnętrznej zwanej jądrem miażdżystym. Z wiekiem u psów dochodzi do zwyrodnień dysku w jego obu warstwach. Pierścień włóknisty traci sprężystość i wytrzymałość, a jądro galaretowate staje się twardsze (ulega nawet zwapnieniu). Podczas ruchu zwierzęcia gdy sąsiednie kręgi naciskają na zmieniony dysk, pierścień włóknisty może ulec przerwaniu i wówczas poprzez powstały otwór dochodzi do wypadnięcia jądra miażdżystego i ucisku na rdzeń kręgowy.
W zależności od wielkości i okolicy ucisku występują tu różne objawy choroby od niechęci do poruszania się, poprzez silny ból i kulawizny do niedowładów i porażeń kończyn.
Rozpoznanie opieramy na szczegółowym badaniu neurologicznym, oraz przeglądowym zdjęciu RTG pozwalającym nam wykluczyć inne schorzenia dające podobne objawy jak np. nowotwory kości w obrębie kręgosłupa oraz mielografii.
Jednak najlepszą metodą diagnozowania tego schorzenia są nowoczesne techniki obrazowania, czyli tomografia komputerowa (TK) i rezonans magnetyczny.
Leczenie związane jest z objawami klinicznymi pacjenta. W przypadkach gdy zwierzę mimo bólu porusza się o własnych siłach, stosujemy leczenie farmakologiczne polegające na stosowaniu leków przeciwzapalnych, przeciwobrzękowych i usprawniających przewodnictwo nerwowe . Właścicielowi zaleca się ograniczyć ruch zwierzęcia do minimum 4 tygodni, dając czas na wygojenie się pierścienia włóknistego i zregenerowanie rdzenia kręgowego. Wspomagająco w takich przypadkach można wprowadzić akupunkturę.
W przypadkach gdy dojdzie do porażeń, szczególnie wiotkiego (brak czucia w kończynach, nietrzymanie moczu i kału) najlepszym rozwiązaniem jest leczenie operacyjne polegające na usunięciu przyczyny schorzenia, czyli usunięciu uciskającego dysku.
Operacja ma na celu usunięcie przyczyny choroby, przez co zwierzę ma szansę na powrót do pełnej sprawności. Należy pamiętać, że najważniejszy jest czas jaki upłynął od objawów porażenia, ponieważ w przypadku martwicy rdzenia rokowanie jest niepomyślne.
Leczenie operacyjne jest skuteczne, gdy jest przeprowadzone maksymalnie 2-3 dni od wystąpienia objawów choroby.
